De Turkse geschiedenis #1

Hoe het ooit begon .. 1914 – 1938

Ooit al eens meer van de Turkse geschiedenis willen weten? Of ben je gewoon geïnteresseerd in geschiedenisfeitjes? Lees dan snel verder, en leer alles over de Turkse geschiedenis.
Ik zal jullie niet lastig vallen met ellenlange teksten, maar een beetje kennis van dit prachtige land is eigenlijk heel leuk. Want hoe jong de republiek Turkije ook mag zijn, ze heeft al een hele lange en heftige geschiedenis achter de rug.

Zo bestaat het land nog niet eens honderd jaar, maar is het al een van de machtigste en grootste landen ter wereld, zowel op politiek als economische vlak. Het land kent ook vele dieptepunten, waaronder de vele staatsgrepen.
In deze blog ga ik alleen in op het ontstaan van de republiek Turkije en haar beginjaren.
Daarom is dit de geschiedenis van Turkije… deel 1. De periode van 1914 tot 1938.

De Republiek Turkije

 

Op 29 oktober 1923 wordt officieel de de Turkse republiek gesticht. Mustafa Kemal Atatürk wordt de eerste president en blijft dat tot zijn dood in 1938. Met het uitroepen van de Turkse republiek, wordt ook Ankara de nieuwe hoofdstad van Turkije.

Op de foto: Mustafa Kemal Ataturk. De grondlegger en eerste president van de republiek Turkije. Als je op vakantie gaat naar Turkije zul je hem ongetwijfeld veel tegenkomen. Bijna overal is zijn portret en/of standbeeld te zien.

 

 

De onafhankelijkheidsoorlog

Voor het bestaan van de republiek Turkije werd het gebied waar het tegenwoordig Turkije deel van uitmaakte het Ottomaanse Rijk genoemd. In 1918 was dit rijk ineen gestort. Het Ottomaanse rijk koos in de Eerste Wereldoorlog de kant van de Centralen. Na het verlies van de oorlog door de Centralen, moest ook het Ottomaanse Rijk capituleren. De westerse mogendheden vielen hierna Istanbul binnen. Grote delen van het Midden-Oosten werd verdeeld. Zo kreeg Groot-Brittannië onder ander Palestina en Frankrijk kreeg Syrië en Libanon. Op het Anatolische kernland van het Ottomaanse rijk meenden Grieken, Italianen en Armeniërs aanspraak te kunnen maken.

Onder leiding van een generaal, toen nog Mustafa Kemal Pasja, die na 1934 pas Kemal Atatürk heette, kwamen de Turken vanaf 1920 in verzet en bonden de strijd aan met de Grieken, die inmiddels het westen van Turkije aangewezen hadden gekregen In 1922 veroverden de Turken Izmir, ten westen van Turkije. Op 29 oktober werd de strijd volledig voltooid. Het nieuwe bewind werd erkend en met de ondertekening van de Vrede van Lausanne werd de onafhankelijkheid van Turkije in 1923 hersteld. In de Vrede van Lausanne werden de grenzen van het huidige Turkije vastgesteld.
Een half jaar eerder was Mehmet IV al afgezet, waarmee er toen al een einde kwam aan het sultanaat.

Het donkergrijs gekleurde gebied was het vroegere Ottomaanse rijk, in zijn hoogtijdagen:

 

Periode Mustafa Kemal Atatürk

Als president van de republiek Turkije probeerde Atatürk de cultuur en welvaart te herstellen door flinke modernisering door te voeren. De vader van de Turken, wat zijn naam betekent, schaft onder andere het kalifaat af en zorgde voor een scheiding tussen moskee en staat. Ook nam hij het initiatief tot afschaffing van polygamie en breidde hij de rechten van de vrouw uit. Het Arabische schrift werd vervangen door het Latijns en het openbaar onderwijs werd verbeterd.
Elk jaar, op 28 oktober, herdenkt Turkije de stichting van de republiek. Deze zogenaamde Dag van de Republiek (Cumhuriyet Baiyrami) is de nationale feestdag van het land.
Op 10 november 1938 overleed de grondlegger van de republiek Turkije. Op die dag staat Turkije letterlijk en figuurlijk stil bij de dood van Atatürk.

Tijdlijn tot 1938

Wist je dat ..

.. Istanbul de enige stad is die op twee continenten ligt? Je hebt een Europees deel en een Aziatisch deel. 

.. Het tweede vliegveld van Istanbul, het Istanbul Sabiha Gökçen Havalimani, vernoemd is naar de adoptiedochter van Mustafa Kemal Atatürk? Sabiha Gökçen was de eerste vrouwelijke piloot van Turkije.

.. Turkije ook bekend is met de meest belangrijke monumenten uit het Christendom? Turkije ontvangt zelfs nog elk jaar 10.000 christelijke Pelgrims, ondanks dat de bevolking zelf voor 99% moslim is. 

.. In 1875 al een ondergrondse spoorweg in Istanbul werd geopend? Hiermee waren ze de tweede ter wereld, en maar een fractie later als Londen, die als eerst een ondergrondse spoorweg opende.

.. Homoseksualiteit al legaal is sinds 1858? Dit was dus al sinds het Ottomaanse rijk, onder een sultanaat. Het Ottomaanse Rijk was hiermee het zesde land in Europa die homoseksualiteit legaliseerde. (Let op: ondanks dat homoseksualiteit niet verboden is, is homoseksualiteit niet algemeen geaccepteerd. Houd daar wel rekening mee in de manier waarop je je opstelt en uit!)

.. Turkije vol zit met cultureel erfgoed? Turkije heeft maar liefst 16 hotspots op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Benieuwd welke? Kijk dan op deze blog: Unesco werelderfgoedlijst deel 1.

De volgende keer in deel 2

De geschiedenis van Turkije van 1938 tot 1990.
Heb jij nog aanvullingen of wijzigingen in deze blog? Of mis jij informatie, die er wel degelijk in hoort? Laat dan een reactie hieronder achter!